Tin tức
Tết Hạ Nguyên: Gìn Giữ Nét Đẹp Truyền Thống Với Ẩm Thực Chay Thanh Tịnh
Th11
Tết Hạ Nguyên, diễn ra vào ngày 15 tháng 10 âm lịch, là một ngày lễ truyền thống quan trọng trong văn hóa Á Đông, đặc biệt là tại Việt Nam. Không chỉ mang ý nghĩa tâm linh, lễ Tết này còn là dịp để mỗi người nhìn lại, tri ân tổ tiên, và thực hành lối sống hướng thiện. Hãy cùng khám phá ý nghĩa của Tết Hạ Nguyên và cách hòa mình vào không khí lễ hội qua những bữa cơm chay thanh đạm, giàu giá trị truyền thống.
Tết Hạ Nguyên Là Gì? Nguồn Gốc Và Ý Nghĩa
Tết Hạ Nguyên Là Gì?
Tết Hạ nguyên là Tết cuối cùng của bộ ba Tết Thượng nguyên (rằm tháng Giêng), Tết Trung nguyên (rằm tháng Bảy) và Tết Hạ nguyên (rằm tháng Mười) trong năm.
Rằm tháng Mười còn gọi là Hạ Nguyên Tiết (下元節), lễ Hạ Nguyên, Tiêu Tai Nhật, Tạ Bình An Nhật, là ngày sinh của Thủy Quan Đại Đế. Vì đây là ngày vua Hạ Vũ giải tai ách cho nhân sinh nên còn gọi là “Hạ Nguyên Giải Ách Thủy Quan Đại Đế Thắng Hội”, “Hạ Nguyên Thủy Quan Thánh Đản”, “Tết lúa mới”…
Vua Hạ Vũ tên thật là Tự Văn Mệnh. Ông là một vị vua nổi tiếng về nhân cách đạo đức và rất giỏi trong việc chống lũ, là người xác lập chế độ cha truyền con nối bằng cách thành lập nhà Hạ. Rất ít hồ sơ ghi chép về sự trị vì của ông trong lịch sử. Phần lớn các thông tin về triều đại của ông xuất phát từ các câu chuyện truyền miệng. Vua Hạ Vũ sau khi băng hà được người đời tưởng nhớ gọi là Đại Vũ. Đạo giáo tôn ông là Thủy Quan Đại Đế, thần đản là ngày Tết Hạ nguyên.
Lễ hội rằm tháng 10 tự thân đã được định hình và phát triển trong tâm thức người dân Việt Nam từ rất lâu. Xưa kia người Việt một năm chỉ trồng một vụ lúa, khi gió bấc non bắt đầu thổi, trời se lạnh là lúc lúa mùa sớm trổ bông. Đến đầu tháng 10 (âm lịch) gặt lúa về, người dân làm lễ cơm mới tạ Thần Nông (vị thần cai quản trong nông nghiệp) và gia tiên để cầu một vụ mùa mới bội thu hơn.
Trong các tài liệu về phong tục tập quán dân gian, xưa kia Tết Hạ nguyên được tiến hành vào ngày mồng một hoặc mồng mười (Tết Trùng Thập hay Tết Song Thập, chữ Hán: 十成節, Hán Việt: Song thập tiết). Cũng có thể là ngày rằm tháng 10 âm lịch hàng năm. Theo Đạo giáo thì ngày mồng 10 tháng 10, Thiên đình sẽ cử thần Tam Thanh xuống hạ giới để thị sát và xem xét việc tốt xấu của người dân.
Sau đó về tâu với Ngọc Hoàng để ban thưởng hoặc xử phạt. Nhân Tết Hạ nguyên, ông bà cha mẹ dạy con cái luôn nhớ làm việc thiện lành, từ bỏ điều xấu ác. Còn theo sách Dược lễ – Đông y thì ngày này được lấy làm Tết của thầy thuốc, là ngày các loại cây thuốc tụ được khí âm dương và kết được tứ tiết Xuân – Hạ – Thu – Đông nên có chất lượng cao nhất.
Sau khi vụ lúa tháng Tám vừa gặt hái xong, công việc đồng áng cả năm bắt đầu nhẹ nhàng, thư thả. Lúa đã đầy bồ, rơm rạ đã chất thành đống khô ráo, tươm tất. Khí tiết mùa đông lạnh lẽo mà lại được mùa, có lúa mới, mọi người nghĩ ngay đến ơn nghĩa của trời đất mưa thuận gió hòa, trong năm không bị lụt lội làm hư hại mùa màng.
Cho nên đến ngày rằm tháng Mười, người dân thường dùng chính thóc lúa mới vừa được thu hoạch chế biến thành các món ăn truyền thống theo phong tục tập quán của từng địa phương như: Xôi, chè kho, bánh ít, bánh cúng, bánh nếp, bánh bột lọc, bánh gạo…
Nhà nhà tiến hành làm lễ dâng cúng thần Tam Thanh, Thành hoàng bổn cảnh, thổ địa linh thông để báo cáo thành quả năm nay, mừng gặt hái thuận lợi và cầu mong mùa sau mưa thuận gió hòa, bội thu trong trồng cấy, may mắn trong mua bán. Năm nào mùa màng tươi tốt thì năm ấy ăn Tết càng to, có khi kéo dài suốt mấy tháng trời, cho tới ngày gieo vụ mới. Vào dịp Tết Hạ nguyên mọi người còn mua quà và gạo nếp mới cùng những đặc sản lúc giao mùa thu – đông biếu ông bà cha mẹ và những bậc tôn kính để tỏ lòng hiếu đạo với bề trên.
Như vậy, trong ba ngày rằm, rằm tháng Mười là ngày mọi người ai cũng đều cúng quảy. Theo phong tục cổ xưa, Tết Hạ nguyên là dịp “tiến tân” cơm gạo mới, sắm sửa hương hoa, đèn nến thiết lập mâm lễ thơm ngon tinh khiết để dâng cúng tổ tiên. Tết Hạ nguyên – Rằm tháng Mười hay còn gọi là Tết mừng lúa mới, Tết cơm mới là lễ hội có vị trí vô cùng quan trọng đối với cư dân nông nghiệp.
Lễ hội này trước đây được tổ chức rộng rãi, từ vùng đồng bằng màu mỡ cho tới vùng núi cao và cao nguyên nắng gió. Người dân mọi nơi đều có các hoạt động mang ý nghĩa mừng lúa mới, mừng mùa màng bội thu. Tết cơm mới đối với đồng bào các dân tộc giữ vai trò đặc biệt như ngày Tết Nguyên đán của người Kinh.
Tết Hạ Nguyên Trong Văn Hóa Việt Nam
Phong Tục Thờ Cúng Tổ Tiên
Tết Hạ Nguyên là thời điểm các gia đình dọn dẹp bàn thờ tổ tiên, thắp hương và chuẩn bị mâm cơm chay. Những nghi lễ này không chỉ mang tính tâm linh mà còn thể hiện lòng biết ơn và tưởng nhớ những người đã khuất.
Giá Trị Sum Họp Gia Đình
Trong ngày này, các gia đình thường tổ chức bữa cơm sum họp. Đây là dịp để mọi người quây quần bên nhau, chia sẻ câu chuyện cuộc sống và nhắc nhở nhau về giá trị của sự đoàn kết.
Hoạt Động Cộng Đồng
Bên cạnh lễ cúng gia đình, Tết Hạ Nguyên còn được tổ chức tại các chùa chiền. Những buổi tụng kinh, cầu siêu, và phát quà từ thiện được tổ chức nhằm lan tỏa tình yêu thương, lòng từ bi trong cộng đồng.
Ý Nghĩa Của Ăn Chay Trong Tết Hạ Nguyên
Thanh Lọc Tâm Hồn Và Cơ Thể
Ăn chay vào ngày Tết Hạ Nguyên không chỉ là một truyền thống tâm linh mà còn mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Việc ăn chay giúp thanh lọc cơ thể, giảm áp lực lên hệ tiêu hóa và cải thiện tâm trạng.
Sống Chậm Để Cảm Nhận Giá Trị
Trong ngày lễ này, thực hành ăn chay giúp mỗi người sống chậm lại, nhìn nhận và trân trọng những giá trị nhỏ bé nhưng ý nghĩa trong cuộc sống.
Lan Tỏa Lòng Từ Bi
Ăn chay không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn thể hiện lòng từ bi đối với muôn loài. Đây là cách để chúng ta góp phần bảo vệ môi trường và giảm áp lực lên nguồn tài nguyên thiên nhiên.
Các Món Ăn Chay Truyền Thống Trong Tết Hạ Nguyên
Mâm Cỗ Chay Thanh Đạm
- Xôi, chè, bánh chay: Những món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết Hạ Nguyên.
- Rau củ luộc, canh nấm: Đơn giản nhưng giàu dinh dưỡng, mang đậm hương vị quê hương.
Biến Tấu Hiện Đại
Ngày nay, các món ăn chay được biến tấu đa dạng, từ lẩu nấm đến sushi chay. Điều này không chỉ giúp bữa ăn thêm phong phú mà còn thu hút nhiều người trẻ tham gia vào lễ hội.
Ý Nghĩa Tâm Linh Trong Món Ăn Chay
Mỗi món ăn trong ngày này đều mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, là lời cầu nguyện cho sức khỏe, bình an và may mắn.
Tết Hạ Nguyên Trong Phật Giáo
Hoạt Động Tâm Linh Tại Chùa
Tại các chùa chiền, Tết Hạ Nguyên là dịp để tổ chức các nghi lễ tụng kinh, cầu siêu. Điều này không chỉ giúp cầu nguyện cho người đã khuất mà còn mang lại sự an lạc cho người sống.
Giá Trị Giáo Dục Tâm Linh
Tết Hạ Nguyên nhắc nhở mỗi người về sự vô thường, lòng từ bi và sự sẻ chia. Đây là cơ hội để mỗi người nhìn lại bản thân, sửa đổi và sống tốt hơn.
Ẩm Thực Chay PANNA – Điểm Đến Ý Nghĩa Cho Tết Hạ Nguyên
Không Gian Thanh Tịnh
Ẩm thực chay PANNA mang đến không khí yên bình, gần gũi với thiên nhiên. Đây là nơi lý tưởng để gia đình và bạn bè quây quần trong dịp Tết Hạ Nguyên.
Thực Đơn Chay Độc Đáo Tại Ẩm Thực Chay PANNA
Nhà hàng PANNA nổi tiếng với các món chay vừa ngon miệng, vừa mãn nhãn. Mỗi món ăn tại đây được chế biến công phu, mang đậm hương vị truyền thống kết hợp hiện đại.
Kết Luận
Tết Hạ Nguyên không chỉ là dịp để mỗi người tri ân tổ tiên mà còn là cơ hội để thanh tịnh tâm hồn, sống chậm và hướng về những giá trị tốt đẹp. Hãy cùng đón Tết Hạ Nguyên thật ý nghĩa, và đừng quên ghé PANNA để trải nghiệm những món chay độc đáo, gắn kết gia đình trong không gian yên bình.
PANNA – Đồng hành cùng bạn trong hành trình tìm về bình yên và sự an lạc trong tâm hồn.
